การหย่านมลูกแมว คือกระบวนการในการเปลี่ยนอาหารของลูกแมว จากนมของแม่ เป็นอาหารเม็ด ซึ่งถือเป็นส่วนที่สำคัญต่อพัฒนาการของลูกแมว จึงจำเป็นที่จะต้องทำในเวลาที่เหมาะสม และถูกวิธี โดยปกติแล้วแม่แมวจะสามารถจัดการได้เองในการหย่านมลูก แต่ถ้าคุณแม่เกิดมีปัญหาในการผลิตน้ำนม หรือเป็นแมวน้อยที่กำพร้า เราที่เป็นเจ้าของก็จำเป็นที่จะต้องยื่นมือเข้าไปช่วยเหลือ ดังนั้นจากความสำคัญของการหย่านม ซึ่งส่งผลต่อพัฒนาการของเด็กๆ kingkonpetshop จึงนำบทความนี้มาให้คุณพ่อ-แม่จำเป็นได้อ่านกันนะคะ
ก่อนที่จะเริ่มทำการหย่านม
ถ้าเป็นไปได้ลูกแมวควรจะได้รับน้ำนมจากแม่แมวก่อน โดยเฉพาะช่วง 12-24 ชั่วโมงแรก หลังจากที่คลอดออกมา เพราะน้ำนมที่ได้จากแม่ในช่วงแรกนั้นจะเรียกว่า “น้ำนมเหลือง” ซึ่งใน้ำนมนี้จะประกอบไปด้วยสารอาหารและที่สำคัญคือ “แอนติบอดี้” หรือภูมิคุ้มกันจากแม่ ที่ลูกแมวจะสามารถดูดซึมได้ในช่วงเวลานี้เท่านั้น
ถ้าแม่แมว มีลูกแมวมากเกินไป และไม่สามารถสร้างน้ำนมได้เพียงพอ อย่างน้อยที่สุดลูกแมวก็ควรได้รับน้ำนมจากแม่ทุกตัว เพราะการได้รับน้ำนมเหลืองบ้างเล็กน้อยก็ยังดีกว่าไม่ได้เลย หรือถ้าในกรณีที่แม่แมวมีภาวะเต้านมอักเสบไ ม่สามารถที่จะผลิต หรือให้นมลูกได้ การฝากเลี้ยงกับแม่แมวตัวอื่นก็เป็นสิ่งที่ควรทำ
ในกรณีที่ไม่สามารถหาแม่แมวเพื่อฝากเลี้ยงได้นั้น คุณเจ้าของสามารถป้อนนมลูกแมวด้วยน้ำนมทดแทนที่มีขายในท้องตลาดด้วยขวดนม หรือไซริงค์ โดยต้องป้อนนาน 3-4 สัปดาห์ และสิ่งสำคัญในการป้อนนมคือ การต้องอุ่นน้ำนม และชิมน้ำนมก่อนป้อน เพื่อจะได้มั่นใจว่าน้ำนมที่จะให้เด็กๆ กินมีอุณหภูมิที่เหมาะสม และไม่เสีย ซึ่งถ้าคุณเจ้าของใช้นมรูปแบบผง ควรเก็บนมผงที่ยังไม่ได้ผสมในที่ที่เหมาะสม เพื่อป้องกันการเสื่อมคุณภาพ การป้อนนมลูกแมวจะต้องป้อนอย่างช้าๆ และป้อนอย่างบ่อยครั้ง ประมาณทุกๆ 2-3 ชั่วโมงต่อวัน
แม่แมวจะทิ้งลูกตอนไหน
ตามธรรมชาตินั้น ลูกแมวจะเริ่มกระบวนการหย่านมเมื่อมีอายุได้ประมาณ 4 สัปดาห์ โดยถ้าลูกแมวที่ถูกทิ้งแล้วโดยแม่แมว เมื่ออายุประมาณเท่านี้ ก็จะเริ่มกินอาหารของแม่ และตัวแม่แมวเองก็จะเริ่มไม่ยอมให้นมลูกด้วย แต่ถ้าเป็นลูกแมวกำพร้าที่คุณเจ้าของรับดูแล ก็สามารถเริ่มที่จะหย่านมได้เร็วกว่าปกติ ซักช่วงอายุระหว่าง 3-4 สัปดาห์ หรือจุดสังเกตอีกอย่างคือเด็กๆ เริ่มที่จะกัดจุกนมที่ใช้ป้อน คุณพ่อ-แม่ก็สามารถเริ่มที่จะให้อาหารสำหรับลูกแมวได้
การหย่านมต้องทำอย่างไร
ในการเริ่มหย่านม ให้ผสมอาหารลูกแมวกับน้ำนม เพื่อค่อยๆ ให้เจ้าตัวน้อยคุ้นชินกับรสชาติ พยายามป้ายอาหารที่ผสมแล้วรอบๆ ปากของลูกแมว เพื่อให้เค้าได้เลียกินเองโดยไม่ต้องบังคับ เมื่อเด็กได้รับรสชาติแล้ว เค้าก็จะเริ่มมองหาอาหารที่เราผสม คุณเจ้าของจึงค่อยเอาอาหารนั้นใส่ชาม วางไว้ให้เค้ากินได้เอง แต่ก็ควรเฝ้าสังเกตด้วยว่าเจ้าต้องน้อยไม่กินเร็วเกินไป หรือเอาหัวตัวเองจุ่มลงไปในชามอาหาร เพื่อป้องกันการสำลักอาหารแล้วอาจส่งผลให้เกิดอาการปอดอักเสบ
ในช่วง 4-6 สัปดาห์ เจ้าของสามารถเริ่มเปลี่ยนจากอาหารเหลวที่ให้ เป็นอาหารเม็ดสำหรับลูกแมว อาจมีการเสริมอาหารเหลวบ้างในบางครั้งได้แล้วแต่เจ้าของเห็นสมควร ในช่วงแรกอาจเอาอาหารเม็ดไปแช่น้ำเพื่อให้อาหารเม็ดมีความนิ่มก่อน แล้วค่อยๆ ปรับจนเด็กๆ สามารถกินอาหารเม็ดแข็งได้
โดยทั่วไปคุณเจ้าของอาจเปลี่ยนอาหารตามช่วงเวลาดังนี้
- สัปดาห์ที่ 4-5 : ให้อาหารเม็ดแช่น้ำ ผสมกับอาหารเหลวที่ผสมไว้ก่อน อาจเสริมนมทดแทนบ้าง ถ้าลูกแมวกินอาหารใหม่ได้น้อย เพื่อให้มั่นใจว่าเด็กๆ ได้รับสารอาหาร และพลังงานอย่างเพียงพอ
- สัปดาห์ที่ 5-6 : ลูกแมวเริ่มที่จะเรียนรู้ในการแทะเล็มอาหารเม็ด เจ้าของสามารถทำให้อาหารเม็ดนิ่มลงเล็กน้อยด้วยการแช่น้ำก่อนให้
- สัปดาห์ที่ 6-7 : ในช่วงเวลานี้การหย่านมถือว่าเสร็จสมบูรณ์แล้ว และเด็กก็สามารถกินอาหารเม็ดสำหรับลูกแมวได้เองแล้ว โดยไม่ต้องแช่น้ำ
เคล็ดลับอื่นๆ สำหรับการหย่านมลูกแมว
ในการเปลี่ยนอาหารให้ลูกแมวเป็นอาหารเม็ด คุณเจ้าของควรใช้อาหารเม็ดสำหรับลูกแมว เนื่องจากเป็นอาหารเม็ดที่มีปริมาณพลังงาน โปรตีน และแคลเซียมที่สูงซึ่งจำเป็นต่อการเจริญเติมโตของเจ้าเหมียวน้อย อีกทั้งคุณสามารถให้อาหารสำหรับลูกแมวนี้แก่แม่แมวได้ด้วย เพื่อช่วยบำรุงแม่แมวหลังคลอด
ที่มา: petmd.com